Memorandum 2019-2024

ZORGEN EN VERWACHTINGEN NAAR EEN NIEUW BESTUUR ROND ERFGOED

Erfgoed en plaatselijke geschiedenis verbinden een gemeenschap.  Het is een waarde die weerloos is.  Wij zoeken enthousiaste medestanders.  Een gericht lokaal beleid kan hier een steviger hefboom worden.  Ook vragen wij uitdrukkelijke zorgvuldigheid bij het omgaan met ons erfgoed.  De gemeenschapswaarde, voor huidige en toekomstige generaties is onvervangbaar.

Naar aanleiding van de vorming van een nieuw bestuur daarom onze zorgen en verwachtingen. Het zijn suggesties, maar in eerste instantie een uitgestoken hand naar alle beleidsmensen om hier ook het goede te doen.

  • SCHEPEN VAN ERFGOED

Roerend en onroerend erfgoed, archief en archeologie zijn beleidsdomeinen die – omwille van hoge kwetsbaarheid – aandacht en zorg vragen.  ‘Erfgoed’ als apart domein toewijzen in het gemeentebeleid onderlijnt de waarde die men hieraan wenst toe te kennen binnen het bestuur. Een overweging die wij graag meegeven.

  • INVENTARIS ONROEREND ERFGOED

Dit instrument van de Vlaamse Overheid  wijst  eigenaars en overheden op de erfgoedwaarde van gebouwen e.a., vastgesteld op basis van criteria en bevestigd via K.B.  Tenzij erkend als beschermd patrimonium biedt dit instrument echter geen bescherming.

Het College van Burgemeester en Schepenen heeft bevoegdheid omtrent de interpretatie van de erfgoedwaarde.  Wij vragen dat CBS met aandacht en zorg sloopaanvragen evalueert.  Wij nemen nu reeds kennis dat tal van projecten circuleren, die ongetwijfeld een impact kunnen hebben op waardevol erfgoed in onze gemeente.  Wij benoemen hier uitdrukkelijk de Markt en het Oud Gemeentehuis – eeuwenoud schepenhuis van Ter Borcht – in de Regentiestraat. Het is geen sentimenteel pleidooi, maar een dringende vraag in naam van huidige en toekomstige generaties. 

  • TER BORCHT

Wij uiten onze waardering voor de vele inspanningen die het bestuur levert om dit pronkstuk (en het park) van onze gemeente te herwaarderen.  Gezien het vele belastinggeld dat hierin wordt geïnvesteerd lijkt het ons dan ook logisch dat publieke bestemmingen voorrang krijgen en de brede gemeenschap toegang houdt tot deze ruimte.

Wij kunnen alleen maar alle inspanningen verder aanmoedigen en succes toewensen.

  • KLEIN RELGIEUS ERFGOED EN ‘HISTORISCHE’ LANDSCHAPSELEMENTEN

Sinds de opmaak van de inventaris van het onroerend erfgoed (2008) moeten wij verder vaststellen dat het Klein Religieus Erfgoed (geruisloos) verdwijnt of vandaag zeer sterk bedreigd is.  Het gaat vooral over solitaire kruisen, kapellen en hun onmiddellijke omgeving.

Het Klein Religieus Erfgoed is een fel onderschat pigment in het landschap en een wezenlijk onderdeel van de identiteit van een landelijke gemeenschap.  Eigenaars en bevolking kunnen gewezen worden op deze erfgoedwaarde.  Erkenning en ondersteuning van het onderhoud, moreel en financieel, door de Gemeente versterkt de ambitie tot behoud en integratie. En vergeten wij niet onze fraaie begraafplaats … een oase met een schat aan erfgoedwaarden.

Verder zijn wij zijn ons vaak niet bewust van de grote waarde van ons landschap op het welzijn van mensen.  Omwille van onvoldoende kennis of een zeer sterke economische druk verdwijnen waardevolle (kleine) landschapselementen.  Wij denken daarbij aan de paar (uiterst) kwetsbare brugjes over de Devebeek en de beeldbepalende bomenrijen langs deze waterweg.  Ook bakhuisjes, bewaarkelders, asten, erftoegangen, …  verdienen (h)erkenning.

Op dat vlak vragen wij de samenwerking met het Stads-land-schap ‘het West-Vlaamse hart’ verder op te voeren en vragen wij dat de Gemeente zich stringenter opstelt.

  • EEN LOKALE ARCHIEFDIENST

Lucifer in OC Vondel was ooit aangekondigd als een erfgoedpunt voor vorsers en geïnteresseerden.  Er zijn goede dingen gebeurd, maar alles kan natuurlijk beter.  Een lokale archiefdienst onderlijnt een ambitie die verder durft gaan.  Gemeenten kunnen zich aansluiten bij Probat, de online databank van het Provinciaal Archief van West-Vlaanderen,  en zo verder op een professionele manier hun archieven inventariseren en ontsluiten voor een breder publiek.  Er zijn tal van goede voorbeelden in onze regio.  Wij durven aandringen dat de gemeente Meulebeke ook hier niet achterblijft.

  • REMINISCENTIE

Een moeilijk woord dat, binnen de zorg voor mensen met dementie, verder veld wint.  Mensen onthouden als laatst hun oudste herinneringen.  Wanneer het beeld verdwijnt is gehoor en reukzin nog actief.  Als heemkring kunnen wij samen met gemeentelijke diensten nadenken hoe ‘herinneringskoffers’ samenstellen en deze beschikbaar stellen van mensen met dementie en hun mantelzorgers.

  • ERFGOEDDAG EN OPEN MONUMENTENDAG

Deze twee publieksactiviteiten blijven hoekstenen om een breed en geïnteresseerd publiek (ook van buiten Meulebeke !) op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met de (belevings)waarde van materieel en immaterieel erfgoed.  Wij hopen dat binnen de gemeentediensten, net zoals voorheen, er enthousiasme blijft om samen met verenigingen projectmatig hierin verder te blijven investeren.

  • TOERISME EN BELEVING

Onze gemeente mag zichzelf niet onderschatten als belevings-en ontmoetingsruimte voor recreanten en (meer)waardezoekers. 

De inspanningen rond de herwaardering van een aantal wandeltrajecten is positief.  Wij blijven van oordeel dat nog veel potentieel verborgen is of nog mogelijk blijft.  Zowel het centrum, de Paanders, het Veld en Marialoop – elk met hun eigenheid – hebben potentieel in een ruimere en boeiende regio. Als heemkring willen wij samen met overheden ook hierin blijven investeren.

In het recente verleden hebben enkele spraakmakende culturele initiatieven bewezen dat ook een landelijke gemeente zich kan onderscheiden (le Combat, de Kapellekensbaan).  Initiatieven die een brede massa aanspreken en uitstraling geven aan de gemeente. Ook hier inspireert erfgoed en plaatselijke geschiedenis.

  • NAAMGEVING ….  STRATEN, RESIDENTIES, PROJECTEN, …

Over smaken en kleuren twist men niet …  ankerpunten blijft men wel nodig hebben.  Wij houden pleidooi dat de Gemeente – waar mogelijk – sturing geeft aan de naamgeving van straten, residenties, projecten, …  dit zowel voor eigen initiatieven, als van private personen.  Wij vragen dat men naamgeving met zorg kiest : zinvol, herkenbaar en aansluitend bij het collectieve geheugen en de waarden van haar gemeenschap. ‘Toevalstreffers’ en vervreemdende sjiek willen wij vermijden.